Zaburzenia immunologiczne u podłoża rozwoju stanu zapalnego w AZS
Atopowe zapalenie skóry rozwija się na skutek nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej, w której kluczową rolę odgrywają limfocyty Th2. Po pobudzeniu przez czynniki środowiskowe produkują one cytokiny prozapalne, takie jak:
- Interleukina-4 (IL-4) – stymuluje produkcję IgE, które wiążą się z komórkami tucznymi, prowadząc do uwalniania histaminy i nasilenia stanu zapalnego.
- Interleukina-13 (IL-13) – wspiera produkcję IgE, podwyższając ich poziom u pacjentów z AZS.
- Interleukina-5 (IL-5) – wydłuża czas życia eozynofili, co przyczynia się do utrzymania przewlekłego stanu zapalnego.
U 80% pacjentów przeciwciała IgE reagują z nieszkodliwymi alergenami, co prowadzi do nadmiernych reakcji alergicznych. Dodatkowo, zaburzenia mikrobiomu skóry osłabiają jej barierę ochronną, co sprzyja kolonizacji przez patogeny, np. gronkowca złocistego, nasilającego stan zapalny.
Defekt bariery naskórkowej i jego konsekwencje
Stan zapalny w AZS wynika także z uszkodzenia bariery skórnej. Defekt ten ma podłoże genetyczne – dziedziczone są różne nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu naskórka. Dochodzi m.in. do zmniejszonej produkcji filagryny, białka niezbędnego do utrzymania jego spójności oraz niedoboru ceramidów, które odpowiadają za jego szczelność. W efekcie skóra staje się bardziej przepuszczalna dla drobnoustrojów, alergenów i substancji chemicznych. Ich wnikanie pobudza układ odpornościowy, wywołując stan zapalny.
Podstawowa metoda łagodzenia stanu zapalnego w AZS – terapia emolientami
Główną metodą wyciszania stanu zapalnego, którą zaleca się wszystkim pacjentom z AZS, jest stosowanie preparatów odtwarzających naturalną barierę naskórka - emolientów. Preparaty te zawierają składniki, które odbudowują płaszcz hydrolipidowy i poprawiają nawilżenie. Przy regularnym stosowaniu emolientów na skórze tworzy się warstwa ochronna, która zmniejsza wnikanie drobnoustrojów i alergenów. Ponadto stosowanie tych preparatów usprawnia gojenie uszkodzonej skóry, a to również sprzyja redukcji stanu zapalnego i ograniczeniu objawów atopowego zapalenia.
Atopicin od Verdelove – dermokosmetyki na zaczerwienienia i stany zapalne w AZS
Specjalistyczna linia dermokosmetyków Atopicin od Verdelove to kompleksowe wsparcie dla skóry z atopowym zapaleniem. Produkty pomagają wyciszać objawy zapalenia: świąd, zaczerwienienie i pieczenie skóry, co jest zasługą zawartych w nich naturalnych składników. Zawierają liczne oleje, masła i ekstrakty roślinne o działaniu przeciwzapalnym, a także inne komponenty, skuteczne w zmniejszaniu zapalenia.
Wypróbuj na przykład krem na dzień Atopicin https://atopicin.pl/produkt/krem-na-dzien/. To silnie nawilżający i kojący kosmetyk, który pomaga uporać się z zaczerwienieniem, świądem i innymi oznakami stanu zapalnego skóry twarzy. W jego składzie można znaleźć m.in. takie składniki przeciwzapalne, łagodzące i regenerujące, jak: pantenol, olej konopny, olej z glistnika i bisabolol.
Produkty Atopicin zbierają pozytywne opinie od użytkowników, co możesz sprawdzić, wpisując Atopicin w Google. Dowiedz się więcej o dermokosmetykach Atopicin na https://atopicin.pl/ lub poznaj inne kosmetyki marki Verdelove: https://verdelove.pl/.
Inne sposoby na tłumienie stanu zapalnego
Emolienty to jednak nie wszystko. Aby poradzić sobie ze stanem zapalnym konieczne jest również odpowiednie leczenie atopowego zapalenia skóry oraz unikanie czynników wywołujących stan zapalny.
Leczenie miejscowe
Bardzo ważną rolę w zmniejszaniu stanu zapalnego w AZS odgrywają miejscowe leki przeciwzapalne takie, jak kortykosteroidy i inhibitory kalcyneuryny. Wykazują one działanie immunosupresyjne, przeciwzapalne i antyproliferacyjne. Dzięki temu skutecznie zmniejszają objawy stanu zapalnego skóry: zaczerwienienie, świąd i obrzęk. Gdy są stosowane w połączeniu z emolientami, przynoszą najlepsze efekty terapeutyczne.
Leczenie ogólne
Objawy AZS są związane z wydzielaniem histaminy, która jest mediatorem stanu zapalnego i świądu. Dlatego w leczeniu ogólnym stosuje się leki przeciwhistaminowe, które pozwalają ograniczyć aktywność histaminy. Leki przeciwhistaminowe I generacji (hydroksyzyna) łagodzą swędzenie i ułatwiają zasypianie. Leki przeciwhistaminowe II generacji (cetyryzyna, loratadyna) pomagają wyciszyć objawy alergiczne.
W cięższych przypadkach atopowego zapalenia skóry może zostać włączone leczenie ogólne lekami immunosupresyjnymi – np. cyklosporyną A czy metotreksatem. Leki te hamują nadmierną aktywność układu immunologicznego, redukując w ten sposób stan zapalny i związane z nim zmiany skórne i świąd. Mają jednak wiele skutków ubocznych, dlatego podczas ich przyjmowania pacjenci muszą być regularnie monitorowani.
Dla najciężej chorych pacjentów, u których inne metody leczenia zawiodły, pozostaje leczenie biologiczne. W tym leczeniu wykorzystuje się leki biologiczne takie, jak przeciwciała monoklonalne, które blokują IL-4 i IL-13 (dupilumab). Zablokowanie kluczowych w procesach zapalnych cytokin znacząco zmniejsza objawy ciężkiego zapalenia.
Fototerapia
Gdy leczenie miejscowe nie przynosi efektów, może zostać zastosowana również fototerapia. Metoda ta polega na naświetleniu skóry promieniowaniem ultrafioletowym. W AZS skuteczna jest zarówno fototerapia UVA, UVB jak i PUVA. Zabiegi prowadzą do zredukowania stanu zapalnego, świądu oraz zmian skórnych.
Unikanie czynników zaostrzających
Niezmiernie ważną metodą kontrolowania stanu zapalnego w AZS jest unikanie wszelkich czynników, które mogłyby pobudzić układ odpornościowy do reakcji. Są to różnego rodzaju alergeny i czynniki drażniące (np. składniki kosmetyków i środków czystości, odzież z niewłaściwych materiałów), a także stres.
Dieta przeciwzapalna
Wspomagająco w atopowym zapaleniu skóry warto stosować specjalną dietę, polegającą na ograniczeniu żywności prozapalnej i wzbogaceniu swojego jadłospisu w składniki odżywcze niezbędne dla zdrowia skóry. Nie powinno się zatem jeść produktów, które zaostrzają objawy zapalenia, czyli:
- żywności wysokoprzetworzonej,
- czerwonego mięsa,
- produktów bogatych w cukier – np. słodyczy,
- produktów alergizujących – należy to rozpatrywać indywidualnie,
- produktów bogatych w histaminę – np. ryb wędzonych, dojrzewających wędlin, serów pleśniowych.
Bazą diety powinny być:
- warzywa i owoce dostarczające antyoksydantów,
- świeże tłuste ryby, nasiona chia i siemię lniane – źródła przeciwzapalnych kwasów tłuszczowych omega-3,
- kasze i inne produkty pełnoziarniste, bogate w błonnik,
- orzechy, oliwa z oliwek, olej lniany, olej z czarnuszki – źródła zdrowych tłuszczów.
Taka dieta również może pomóc w zmniejszeniu nasilenia stanu zapalnego i ograniczeniu zaostrzeń choroby.
Redukcja stresu
Stres jest jednym z czynników wzmagających stan zapalny w AZS, ponieważ prowadzi do wzrostu poziomu prozapalnych cytokin i hormonów zaburzających równowagę układu odpornościowego. Z tego powodu pacjenci z AZS powinni korzystać ze sposobów na redukcję stresu, np. technik relaksacyjnych, regularnej aktywności fizycznej czy ze wsparcia psychologicznego.
Podsumowanie
Za widocznymi zmianami w AZS kryje się złożone interakcje między różnymi elementami układu odpornościowego – np. limfocytami pomocniczymi typu 2, cytokinami i eozynofilami. Rolę w indukowaniu stanów zapalnych niewątpliwie odgrywają także uszkodzona bariera skórna i zaburzenia jej mikrobiomu. Aby więc zapanować nad stanem zapalnym, trzeba działać na wielu poziomach. Przede wszystkim podjąć leczenie i systematycznie dbać o skórę dobrymi emolientami, jak np. Atopicin od Verdelove. Ponadto należy unikać czynników zaostrzających. Nieocenionym wsparciem mogą okazać się dieta przeciwzapalna i techniki radzenia sobie ze stresem, które również mogą przyczyniać się do zmniejszenia zapalenia.